Prof. MARIAN OSIŃSKI
(1883 – 1974)
Syn Franciszka i Marii z Wiadrowskich. Urodził się 2 stycznia 1883 roku w Krakowie. Tam też ukończył szkołę powszechną i gimnazjum św. Anny (1894-1901). Po egzaminie dojrzałości, zdanym 24 maja 1901 roku, wstąpił na Wydział Architektury cesarsko-królewskiej Szkoły Politechnicznej we Lwowie (późniejszej Politechniki Lwowskiej). Studiował do 1906 roku. Potem odbywał praktykę budowlaną w biurze prof. Lewińskiego we Lwowie. W maju 1908 roku zdał z wyróżnieniem egzamin dyplomowy. W latach 1907-1910 odbywał staż asystencki na Wydziale Architektury.
Jako stypendysta Galicyjskiego Wydziału Krajowego odbywał studia uzupełniające w Akademii Sztuk Pięknych i w Muzeum Artystyczno-Przemysłowym w Rzymie (1909/1910) oraz na Politechnice w Monachium (1911/1912).
W latach 1910-1916 był adiunktem Katedry Historii Architektury na lwowskiej uczelni. Wykładał naukę form architektonicznych i perspektywy malarskiej.
W latach 1916-1919 pracował jako architekt w jasielskiej ekspozyturze w Centrali Odbudowy, a także w Spółce Akcyjnej Elektrowni Okręgowych we Lwowie. Pracował nad projektem elektrowni w Borysławiu (1919) i kierował rozbudową elektrowni w Sierszy Wodnej (1921-1923).
Od 15 czerwca 1921 żonaty z Zofią z Szostkiewiczów. Miał dwoje dzieci – Marię i Antoniego (ur. 18 stycznia 1924).
W latach 1921-1929 pracował jako nauczyciel Państwowej Szkoły Technicznej. W 1929 roku powrócił do swojej uczelni, która 10 stycznia 1921 zainaugurowała rok akademicki w wolnej Polsce już pod nazwą Politechniki Lwowskiej.
Jako docent wykładał przedmioty: formy architektoniczne oraz perspektywa malarska, a od 17 października 1934 roku kierował Katedrą Architektury Historycznej.
1929-1934 był zastępcą prof. w Katedrze Historii Architektury.
1934 – obronił doktorat z historii architektury (rozprawa Zamek w Żółkwi).
1934-1939 – został mianowany profesorem nadzwyczajnym.
W latach 1936 – 1938 pełnił funkcję dziekana Wydziału Architektury.
Był prezesem lwowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektury Rzeczpospolitej Polskiej oraz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Był także członkiem Lwowskiego Towarzystwa Naukowego.
Według projektów Mariana Osińskiego zbudowano wiele willi i domów mieszkalnych we Lwowie, ratusz w Stryju i kilka kościołów we wschodniej Małopolsce. Profesor zinwentaryzował zamki w Zbarażu, Żółkwi, Brzezianach, świrzu oraz zabytkowe kościoły w Rzeszowie i Lwowie.
Okupację radziecką, a potem niemiecką spędził we Lwowie. Wykładał zasady kompozycji architektonicznej na Politechnice Lwowskiej, zdegradowanej do poziomu Instytutu Politechnicznego. W okresie od lutego do maja 1942 roku nauczał w Państwowej Szkole Zawodowej we Lwowie. Potem ponownie wykładał na Politechnice przemianowanej przez Niemców na Instytut Techniczny, a później na Techniczną Szkołę Zawodową.
Opuścił Lwów w czerwcu 1944 roku. Zatrzymał się najpierw w Dębicy. W październiku 1944 roku przeniósł się do Rzeszowa, gdzie zorganizował Oddział Odbudowy w tamtejszym Urzędzie Wojewódzkim. Stąd dotarł w listopadzie 1945 roku na Wybrzeże i 1 grudnia objął stanowisko dziekana Wydziału Architektury i Urbanistyki na Politechnice Gdańskiej. Kierował wydziałem do 31 października 1952 roku.
W 1946 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
Podjął współpracę przy odbudowie Gdańska z Pracownią Rekonstrukcji Architektury Zabytkowej. Po likwidacji, w 1951 roku, Pracowni zorganizował przy swojej katedrze Zakład Historii Architektury Polskiej. Działalność Zakładu koncentrowała się na graficznym opracowaniu rekonstrukcji pierzei ulic Głównego Miasta, poszczególnych cenniejszych kamienic, a także ich fragmentów czy wnętrz. Rekonstrukcje te służyły potem jako podstawa do opracowywania projektów odbudowy.
W 1948 roku zorganizował Wydział Architektury Wieczorowej Szkoły Inżynieryjnej Naczelnej Organizacji Technicznej w Gdańsku. Był jej dziekanem do 1953 roku.
Profesor Osiński w 1961 roku przeszedł na emeryturę. Nie zrezygnował jednak z pracy naukowej. Do 1970 roku prowadził wykłady z zakresu konserwacji zabytków. W uznaniu wybitnych zasług Profesora Politechnika Gdańska przyznała Mu w 1970 roku tytuł Doktora Honoris Causa.
Był wspaniałym pedagogiem i wychowawcą. Określa się go głównym twórcą gdańskiej szkoły architektonicznej. Wychował nowe pokolenie doskonałych architektów. (Wśród jego uczniów byli Feliks Markowski, Jerzy Stankiewicz, Janusz Ciemnołoński, Jadwiga Habela).
Zmarł 4 grudnia 1974 roku w Gdańsku-Oliwie i pochowany został na oliwskim cmentarzu.
W dniu 27 marca 1980 roku odbyła się uroczystość nadania naszej szkole imienia profesora Mariana Osińskiego (zobacz więcej).
Zobacz też galerię zdjęć naszego Patrona:
